علی معلم

متولد آذرماه 1341 (دسامبر 1962 میلا‌دی) تهران است. دوران کودکی را در شهر پدری‌اش دامغان گذرانیده و تحصیلا‌ت متوسطه را در تهران در رشته‌ی ریاضی- فیزیک در دبیرستان سخن به پایان رسانده است. فارغ‌التحصیل دانشکده‌ی صدا و سیمای جمهوری اسلا‌می ایران در رشته کارگردانی فیلم است و در مقطع فوق‌لیسانس در رشته‌ی پژوهش هنر (دانشگاه هنر) تحصیل کرده است. سابقه‌ی تدریس سینما در مراکز آموزش فیلمسازی و دانشکده‌های سینمایی دارد. در شوراهای مختلف تولید، پخش و پژوهش سینمایی در مراکز سینمایی همچون سازمان توسعه سینمایی سوره، موزه سینما، خانه سینما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلا‌می عضویت داشته است...  

عضو مؤسس و رئیس سه دوره انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران و بازرس (دو دوره) خانه‌ی سینما، عضو مؤسس بنیاد حمایت از سینمای ملی ایران، نایب رئیس هیئت مدیره و سخنگوی خانه‌ی سینما در سال‌های 1385 تا 1387 بوده و عضو هیئت مدیره اتحادیه تهیه‌کنندگان سینمای ایران بوده است.

در هیئت‌های داوری و انتخاب جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم فجر (7 دوره)، جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم کشورهای غیرمتعهد (پیونگ یانگ)، جشنواره‌ی سینمای جوان، جشنواره‌ی فیلم‌های دانشجویی، جشنواره‌ی فیلم‌های خانوادگی، نخستین جشنواره‌ی فیلم و کیفیت، جشنواره‌ی فیلم جوان، جشنواره فیلم رویش و جشنواره بین‌المللی فیلم شهر (2 دوره)، نخستین جشنواره‌ی فیلم‌های ویدئویی تهران، جشنواره‌ی فیلم زنان (پروین اعتصامی) عضویت داشته است. وی همچنین سه دوره عضویت در هیئت انتخاب فیلم ایران برای آکادمی اسکار را بر عهده داشته است.

همکاری‌اش با مطبوعات (در مقام نویسنده و منتقد) را از سال 1364 با نشریات سروش، کیهان فرهنگی آغاز کرد و عضو شورای تحریریه نخستین دوره‌ی مجله‌ی فرهنگ و سینما بود. از سال 1371 با تأسیس نشریه‌ی تخصصی و ماهانه‌ی دنیای تصویر به عنوان صاحب امتیاز، مدیر مسئول و سردبیر فعالیت در حوزه‌ی ادبیات سینمایی را وسعت بخشیده است. دنیای تصویر که اکنون بیست سال از انتشار آن می‌گذرد، از نشریات معتبر تخصصی و پرتیراژترین مجله‌ی سینمایی ایران است که نویسندگان و منتقدان برجسته‌ی سینما در آن فعالیت دارند. این نشریه‌ی همچنین ویژه‌نامه‌ی فصلی (نخستین نشریه‌ی سینمایی کودکان و نوجوانان در جهان) و ویژه‌نامه‌ی دنیای تصویر به زبان انگلیسی را منتشر می‌کند و عضو مجمع بین‌المللی سیفژ نیز هست. معلم همچنین به همراه امیر قادری موسس و مدیر پایگاه‌های اینترنتی کافه سینما (www.caffecinema.com) و کافه بازی (www.caffebazi.com) و کافه موسیقی (www.caffemusighi.com) است که به بازتاب اخبار و گزارش‌های تحلیلی سینمای ایران و جهان و بازی‌های کامپیوتری، موسیقی و تبلیغات می‌پردازد. این سایت‌ها که از سال 1389 و 1391 فعالیت خود را آغاز کرده‌اند از پربیننده‌ترین سایت‌های ایرانی هستند.

کتاب یادداشت‌هایی از یک دوران سپری نشده از معلم در سال 1384 منتشر شده است.

علی معلم همچنین مدیر مسئول انتشارات دنیای تصویر است که تاکنون کتاب‌های زیر با ویراستاری وی به چاپ رسیده است:

1- آناستازیا 2- هرکول 3- شاهزاه مصر؛ 4- مولا‌ن؛ 5- داستان اسباب‌بازی؛ 6- شرک؛ 7- عصر یخ؛ 8- شرکت هیولا‌ها؛ 9- چارلی و کارخانه شکلا‌ت‌سازی؛ 10- ئی.تی: موجودی از سیاره‌ای دیگر؛ 11- جومانجی؛ 12- دنیای گمشده؛ 13- هنر والت دیزنی؛ 14- ارگونومی؛ 15- بازیگری در سینما؛ 16- 10 داستان 10 فیلم؛ 17- یادداشت‌هایی از یک دوران سپری نشده؛ 18- گاوخونی؛ 19- تسخیرناپذیر: زندگی و آثار رابرت دونیرو؛ 20- سلطان بازی‌سازان: آل پاچینو؛ 21- دیکتاتورها و سینما و کتاب‌های 101 فیلم چهار ستاره تاریخ سینما و استیون اسپیلبرگ و را در دست انتشار دارد.

معلم فعالیت در تلویزیون را در سمت تهیه‌کننده، کارگردان و مجری از سال 1368 آغاز کرد و برنامه‌های متعددی را در شبکه‌های مختلف سیمای جمهوری اسلا‌می ساخته است.

او همچنین مدیر جشن سینمایی/ تلویزیونی دنیای تصویر (تندیس حافظ) است که دوازده سال است برگزار می‌شود. این جشن، نخستین جشنواره‌ی سینمایی بخش خصوصی در ایران است که به معرفی سالیانه برگزیدگان سینما و تلویزیون اختصاص دارد.

علی معلم فعالیت‌اش در مقام تهیه‌کنندگی را با فیلم شوکران 1380 (بهروز افخمی) به عنوان تهیه‌کننده شریک آغاز کرد. گاوخونی (بهروز افخمی) نخستین فیلم مستقل او در سال 1382 با موفقیت در جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم فجر و جشنواره‌ی کن 2004 (بخش دو هفته کارگردان‌ها) روبرو شد و در فستیوال‌های مختلفی در جهان به نمایش درآمد و برنده‌ی دو جایزه‌ی بین‌المللی شد.

ازدواج به سبک ایرانی (حسن فتحی، 1384) دومین فیلم بلند سینمایی او در مقام مجری طرح و تهیه‌کننده در سال 1385 در ایران، فرانسه، آمریکا، امارات متحده عربی بر روی پرده رفت و با استقبال گسترده‌ای روبرو شد و جزو ده فیلم پرمخاطب سال قرار گرفت. این فیلم همچنین در سی‌امین جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم قاهره و سومین جشنواره‌ی فیلم‌های کمدی فرانسه و مرکز فرهنگی جین سیسکل در آمریکا به نمایش درآمده است.

آخرین فیلم او آل (1388) به کارگردانی بهرام بهرامیان نخستین محصول مشترک سینمای ایران و ارمنستان در جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم فجر نامزد دریافت هفت جایزه شد و در بهار سال 1389 به نمایش درآمد. این فیلم همچنین در دوازدهمین جشن حافظ جایزه‌ی فیلمبرداری را به خود اختصاص داد و در جشنواره‌ی فیلم‌های مسلمان کازان (2011) و جشنواره‌ی فیلم‌های فانتزی (بروژ بلژیک، 2012) به نمایش درآمد. آخرین کارِ او پیش‌تولید فیلم کوروش کبیر به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی است.

فیلمشناسی (در مقام تهیه‌کننده):

شوکران (تهیه‌کننده مشترک، 1380)

گاوخونی (تهیه‌کننده و مجری طرح، 1382) [برگزیده‌ی جشنواره‌ی کن 2004، جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم فجر 1382 (برنده‌ی جایزه‌ی ویژه هیئت داوران بین‌الملل و بهترین هنرپیشه‌ی نقش اول مرد مسابقه‌ی بین‌الملل)، جشن حافظ (برنده تندیس حافظ بهترین بازیگر مرد و بهترین فیلمبرداری) و جشنواره‌های بریسبین (برنده جایزه نپتک)، آسیا اقیانوسیه، گوتنبورگ، سانفرانسیسکو، سئول (برنده‌ی جایزه‌ی نخست جشنواره).]

ازدواج به سبک ایرانی (تهیه‌کننده و مجری طرح، 1383) [برگزیده‌ی جشنواره‌ی فیلم‌های ایرانی مرکز فیلم جین‌سیسکل شیکاگو، سی‌امین جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم قاهره 2006، سومین جشنواره‌ی فیلم‌های کمدی فرانسه (آلپ دولوئز 2007)، جشن حافظ (برنده‌ی جایزه‌ی بهترین بازیگر نقش اول مرد و زن، موسیقی متن و طراحی صحنه و لباس)]

آل (مجری طرح، تهیه‌کننده؛ 1388) (برگزیده‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر و کاندید در هفت رشته و برنده‌ی سیمرغ بهترین موسیقی متن، جشنواره فیلم‌های مسلمان کازان 2011، برنده‌ی تندیس حافظ بهترین فیلمبرداری در دوازدهمین جشن حافظ)

کوروش کبیر و دوالپا (در مرحله‌ی پیش‌تولید)

فیلمشناسی (در مقام بازیگر):

آلما (1372)

آل (1388)

آثار تلویزیونی

جنگ هنر (سردبیر و مجری، شبکه دوم سیما)

از واژه تا تصویر (ادبیات و سینما) (تهیه‌کننده، کارگردان و مجری، شبکه دوم سیما)

ویژه برنامه‌های جشنواره‌ی فیلم فجر (تهیه‌کننده، مجری و کارشناس، شبکه دوم و پنجم سیما)

سینمای اندیشه (مجری و کارشناس، شبکه دوم سیما)

چشم‌انداز (مجری و کارشناس، شبکه جام جم بین‌المللی)

تماشاخانه ادب و هنر (تهیه‌کننده، کارگردان و مجری، شبکه جام جم بین‌المللی)

نقد 3 (مجری و کارشناس، شبکه سوم سیما)

نگاه دو (مجری و کارشناس، شبکه دوم سیما)

دست به نقد (مجری و کارشناس، شبکه پنجم سیما)

سینمای برتر (مجری و کارشناس، شبکه جام جم بین‌المللی)

سمینار و همایش

مدیر سمینار سینمای ایران و مخاطبان آن (1377)

مدیر سمینار آسیب‌شناسی سینمای امروز ایران (1381)

مدیر سمینار اقتباس در سینمای ایران (1383)